بهداشت حرفهای چیست و چه اقداماتی برای رعایت آن باید انجام داد؟
هم کارکنان و هم کارفرمایان از سلامت شغلی، در محیط کاری سالم احساس بهتری خواهند داشت. برخی اقدامات بهداشت حرفه ای از نظر قانونی لازم هستند، در حالی که برخی دیگر داوطلبانه اجرا میشوند. در اینجا خلاصهای از تعهدات کارفرمایان و گزینههایی که میتوانند از آنها استفاده کنند آورده شده است.
بهداشت حرفه ای چیست؟
به طور کلی بهداشت حرفه ای یکی از زیرشاخههای علم پزشکی در ایران است که با پیشبینی، تشخیص، ارزیابی و کنترل ریسکهای محیط کار، تلاش میکند تا سلامت جسمی و روانی کارکنان را ارتقا دهد.
اما اگر بخواهیم از نقطه نظر تاریخی به آن بپردازیم، اولین کسی که این موضوع را مطرح کرد برناردینو رامازینی پزشک ایتالیایی بود. او با تالیف کتاب بیماریهای شغلی De Morbis Artificum Diatriba جز پیشگامان عرصه سلامت شغلی و بهداشت حرفهای به حساب میآید. به نقل از ویکیپدیا:
او هنگامی که دانشجوی فلسفه و پزشکی بود به سلامت کارگران علاقهمند شد و برای تشخیص بیماریهای شغلی، از بیمار در مورد حرفهاش میپرسید و خطرهای بهداشتی ناشی از مشاغل را براساس علل آن (بخارات سمی، ذرات بسیار ریز آلاینده هوا، گرما، سرما، رطوبت و حرکات نامنظم فیزیکی و …) طبقهبندی کرد. او به مسائل مربوط به تهویه محیط کار پرداخت و استفاده از ابزارهای محافظتی مانند ماسک صورت را توصیه کرد. راماتزینی اولین رساله درباره بیماریهای شغلی را در سال ۱۷۰۰ منتشر کرد و تا زمان مرگش در سال ۱۷۱۴ در دانشگاه پادوا تدریس میکرد.
چرا بهداشت حرفه ای موضوع مهمی است؟
شرکتها بدون کارکنان کارآمد نمیتوانند موفق باشند. کیفیت کار نه تنها به آموزش و مهارتهای فردی کارکنان، بلکه به سلامت آنها نیز بستگی دارد.
شرکتهایی که در درازمدت بیش از حد از کارکنان خود مطالبه میکنند و سلامت شغلی را ارتقا نمیدهند، بلکه خطرات زیادی را ایجاد میکنند: پیامدهای بالقوه شامل بیماری بیشتر با هزینههای مربوطه، انگیزه ضعیف، محیط کاری بد و مشکلات در استخدام و نگهداری کارکنان میشود.
بنابراین سلامت شغلی هم برای کارفرمایان و هم برای کارکنان به یک اندازه مهم است. علاوه بر این، به دلیل تغییرات جمعیتی، افراد بیشتری برای مدت طولانیتری کار خواهند کرد. محیطهای کاری سالم به همین دلیل حائز اهمیت و قابل توجه هستند. بنابراین دولت به شرکتها کمک می کند تا سلامت شغلی خود را حفظ کنند و بهبود دهند.
اقدامات بهداشت حرفهای که از سلامت شغلی محافظت میکند و آن را ارتقاء میبخشد تحت عنوان «مدیریت بهداشت حرفهای» (BGM) شناخته میشوند. این اصطلاح به وضوح نشان میدهد که این یک وظیفه مدیریتی است. به بیان دیگر: سلامت شغلی مسئولیت رهبران است.
کدام اقدامات بهداشت حرفه ای برای کارفرمایان الزامی هستند؟
کارفرمایان باید از قانون ایمنی شغلی پیروی کنند. به شرکتها توصیه میشود که مرتبا بررسی کنند که آیا تمام اقدامات ایمنی شغلی را که قانون برای اطمینان از ایمنی و سلامت کارکنانشان تجویز میکند، انجام میدهند یا خیر. اولا به این دلیل که آنها از این طریق از سلامت کارکنان خود محافظت میکنند و دوما اینکه در صورت رعایت نکردن این موضوع، با خطرات قانونی غیرضروری روبهرو خواهند شد.
ارائهدهندگان بیمه سلامت به شرکتها کمک میکنند تا سلامت شغلی بهتری ارائه دهند. شرکتها میتوانند برای این پشتیبانی اقدام کنند. سپس ارائهدهنده بیمه سلامت اقدامات شرکت را بررسی میکند تا اطمینان حاصل کند که آنها با معیارهای کیفیت «پیشگیری» GKV (بیمه سلامت قانونی) مطابقت دارند.
طیف وسیعی از اقدامات بالقوه وجود دارد: این اقدامات شامل طراحی کار ارتقاءدهنده سلامت، سبک کار و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت شبکه و مشاوره بین شرکتی است. بنابراین پیشنهادهایی که کارکنان را تشویق به حرکت، کمک به مسائل تغذیهای یا جلوگیری از اعتیاد میکند، همگی امکانپذیر هستند.
تحت ارتقای سلامت شغلی، شرکتها میتوانند طرحهای مدیریت پروژه، گروههای کاری یا کارهای روابط عمومی داخلی را در مورد مسائل بهداشتی راهاندازی کنند.
آنها همچنین باید قوانین مربوط به مدیریت یکپارچهسازی در محل کار (BEM) را رعایت کنند: این اقدامات برای همه شرکتها، صرف نظر از اندازه آنها، اجباری هستند. اگر یک کارمند قادر به کار بیش از 42 روز در 12 ماه نباشد، قوانین مدیریت ادغام در محل کار همچنین برای هر ناتوانی طولانیتر در کار و بسیاری از بیماریهای پشت سر هم و کوتاه مدت اعمال میشود.
نتیجهگیری
رعایت اقدامات بهداشت حرفه ای برای شرکتها ضروری هستند. کارفرمایان و مدیران در برابر سلامت جسم و روان افراد در محیطهای کاری تا حدود زیادی مسئول هستند. به همین دلیل هم هست که که بخش زیادی از این قوانین الزامی محسوب میشود.
ممکن است در مرحله اول رعایت این نکات برای کارفرمایان مشکل به نظر برسد، اما باید توجه داشته باشید که رعایت این نکات در نهایت منجر به افزایش کارآمدی افراد و کارکنان میشود و بیشتر از جنبه هزینهای، جنبه سرمایهگذاری دارد.
منبع: gesund.bund.de