حوزه بازاریابی یک حوزه بسیار وسیع است که می‌تواند از بازاریابی سنتی تا بازاریابی دیجیتال را در بر بگیرد. با توجه به همین نکته می‌توان گفت مدیریت بازاریابی یا مدیریت مارکتینگ نیز یک شغل پیچیده و البته بسیار مهم است که شاید نتوان حیطه وظایف آن را هم به راحتی تعیین کرد. در این مقاله قصد داریم بیشتر با عنوان شغلی مدیر بازاریابی و وظایف و توانایی‌های لازم برای این شغل آشنا شویم.
مدیر بازاریابی کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
مدیر بازاریابی در واقع هدایت تیم بازاریابی و مارکتینگ را در یک شرکت یا کسب و کار بر عهده می‌گیرد. این تیم وظیفه دارد تقاضای بازار را تخمین بزند و بر اساس آن استراتژی های خلاقانه و منحصر به فرد را برای جلب علاقه مشتری طراحی کند که این استراتژی از طریق بسترهای مختلف عملی می‌شوند. مدیر بازاریابی در تمام پروسه از ایجاد ایده‌های اولیه گرفته تا بخش‌های مختلف اجرای کمپین‌های مختلف و بعد هم تجزیه و تحلیل این کمپینها نقشی موثر و نظارتی را بازی می‌کند.
مهم‌ترین مهارت‌های مدیر بازاریابی
از آنجایی که مدیر مارکتینگ یا مدیر بازاریابی سمتی بالادستی و مدیریتی محسوب می‌شود، فرد مورد نظر باید مجموعه‌ای از توانایی‌ها را برای انجام کار داشته باشد و مخصوصا بتواند این توانایی‌ها را در نفرات تیم خود به خوبی بررسی و ارزیابی کند. در ادامه به مهارت‌های سخت و نرم یک مدیر مارکتینگ خوب اشاره می‌کنیم که البته بیشتر موارد کلی را در بر می‌گیرد زیرا با توجه به نوع کسب و کار، موارد تخصصی هم به این موارد اضافه خواهند شد:
- آنالیز داده ها
- تسلط بر دیجیتال مارکتینگ
- هوش مالی
- خلاقیت و نوآوری
- ایجاد ارتباط موثر
- سازگاری و انعطاف پذیری
- مهارت‌های مدیریتی
در ادامه به توضیح مختصری در خصوص هر کدام می پردازیم.
آنالیز داده‌ها
در دنیایی که تحت سلطه اطلاعات است، درک و تفسیر مجموعه داده‌های پیچیده نیز بسیار مهم است. مدیر مارکتینگ باید توانایی تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده توسط تیم خود مانند گزارشات را داشته باشد تا بتواند استراتژی‌های خود را در صورت نیاز تغییر داده و بهبود دهد. ابزارهای آنالیز دیتا مانند Google Analytics یا پایتون و …. در این مواقع کارایی زیادی خواهند داشت.
تسلط بر دیجیتال مارکتینگ
همانطور که در ابتدای مطلب هم گفتیم، صحبت از بازاریابی و برندسازی بدون اشاره به دنیای پیچیده دیجیتال و اینترنت کاملا غیر ممکن شده است، به همین دلیل هم یک مدیر بازاریابی خوب قطعا باید بر پیچیدگی بازاریابی دیجیتال نیز تسلط کامل داشته باشد. این حوزه البته بسیار وسیع است، اما حداقل باید یک درک کلی برای هماهنگ سازی اعضای تیم برای کار در این زمینه وجود داشته باشد. از جمله این توانایی‌ها می‌توان آشنایی با شبکه‌های اجتماعی و برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی در این پلتفرم‌ها و بهینه سازی موتورهای جستجو یا همان SEO اشاره کرد که اهمیت بسیاری در جذب مشتری دارند.
بیشتر بخوانید: نحوه نوشتن شرح شغلی
هوش مالی
فرقی نمی‌کند در مورد مدیریت کدام حوزه صحبت می‌کنیم، داشتن هوش مالی همواره از مهم‌ترین توانایی‌های یک مدیر است که برای بهینه سازی منابع برای حداکثر استفاده مورد نیاز است. تسلط بر ابزارهای بودجه بندی و استفاده درست آنها در کنار مطمئن شدن از این که کمپین‌های مارکتینگ و طرح‌های مختلف علاوه بر اثرگذاری از نظر مالی نیز به صرفه باشند، از مهم‌ترین توانایی‌های مدیر مارکتینگ است.
خلاقیت و نوآوری
به جرئت می‌توان گفت هیچ مهارت نرمی به اندازه داشتن خلاقیت برای کسی که در حوزه بازاریابی کار می‌کند مهم نیست، چه برسد به این که این فرد مدیر هم باشد. مدیر بازاریابی نه تنها باید خودش خلاقیت و نوآوری بالایی داشته و مدام در حال دادن ایده‌های نو برای استراتژي‌های بازاریابی باشد، بلکه باید چنین محیطی را برای اعضای تیم خود نیز به وجود آورد. روش ایجاد چنین فضایی یا استخدام چنین افرادی خود به میزان خلاقیت مدیر مارکتینگ برمی‌گردد.
ایجاد ارتباط موثر
یکی دیگر از مهم‌ترین توانایی‌هایی که یک مدیر بازاریابی باید داشته باشد، توانایی ایجاد ارتباط موثر است. این ارتباط می‌تواند با افراد تیم باشد یا با مدیران و کارفرماها. نکته مهم این جاست که ایجاد ارتباط برای انتقال ماهیت یک کمپین به تیم، ارائه پیشنهاد به مدیران یا نظر گرفتن و گزارش دادن به آنها ضروری است و اصلا اگر مدیر بازاریابی خود ایجاد ارتباط را بلد نباشد، نمی‌تواند ایده‌های خود را به مخاطبان و مشتریان نیز منتقل کند.
سازگاری و انعطاف پذیری
میزان و شدت تغییر در دنیای مارکتینگ شاید از هر حوزه کاری دیگری بیشتر باشد. سرعت بالای تغییرات در دنیای اینترنت و ایجاد مدام قابلیت‌های بیشتر و بیشتر، سبب شده این حوزه مدام در معرض تغییر و تحول باشد. بنابراین مدیر بازاریابی هم باید بتواند مدام خود را با این تغییرات به روز کند تا هم استراتژی های خود را تغییر دهد و هم از قابلیت‌های جدید و جذاب برای پیشبرد اهداف سازمان استفاده کند.
مهارت‌های مدیریتی
این مورد نیازی به گفتن ندارد. هر فرد متخصصی توانایی مدیریت یک تیم را ندارد و علاوه بر تخصص و دانش فنی، مهارتی به نام رهبری کردن هم برای تبدیل شدن به یک مدیر بازاریابی موفق از ضروریات است. مهارت‌های رهبری فراتر از نظارت بر وظایف است و شامل الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه برای یک تیم متنوع می‌شود. مدیریت در بازاریابی مستلزم توانایی ایجاد یک محیط مشارکتی، شناخت و استفاده از نقاط قوت اعضای تیم و ارائه چشم‌انداز روشنی است که با اهداف کلی سازمان همسو باشد.
بیشتر بخوانید: مدیر مالی کیست و چه کاری انجام می دهد؟
وظایف مدیر بازاریابی
میزان و نوع وظایف یک مدیر بازاریابی به عوامل مختلفی وابسته است؛ از اندازه کسب و کاری که در آن کار می‌کند گرفته تا اهداف و نوع کسب و کار هر شرکت یا سازمانی ممکن است مدل بازاریابی یا مارکتینگ مخصوص خودش را داشته باشد. به طور مثال یک شرکت ممکن است عمده پتانسیل بازاریابی خود را روی دیجیتال مارکتینگ سرمایه گذاری کند و شرکتی هم ممکن است از روش‌های سنتی‌تر برگزاری ایونت‌های مختلف استفاده کند. به هر حال مدیر بازاریابی برخی وظایف را به صورت ثابت داراست که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
برنامه ریزی استراتژیک
ایجاد یک استراتژی بازاریابی جامع شبیه به طراحی یک نقشه برای موفقیت است. مدیر مارکتینگ وظیف دارد قبل از هر چیزی، با انجام تحقیقات کامل و شناخت کافی بازار و نیاز‌های کسب و کار خود استراتژی‌های کلی بازاریابی شرکت یا برند را تعیین کند و سپس با توجه به این ایده کلی، از ابزارها و روش‌های مختلف بهره ببرد. برای مثال اوست که باید تشخیص دهد شرکت باید از چه روش‌هایی برای بازاریابی استفاده کند و روی هر یک از این روش‌ها چقدر بودجه و زمان مصرف کند.
اجرا و هماهنگی کمپینها
اجرای موفقیت آمیز یک کمپین تبلیغاتی یا بازاریابی، به عوامل مختلفی برای موفقیت نیازمند است اما یکی از مهم‌ترین آن ها وجود یک مدیر و هماهنگ کننده خوب و تواناست. مدیر بازاریابی نقش کلیدی در اجرای موفق یک کمپین دارد که بخش‌های مختلفی را در بر می‌گیرد:
- دادن ایده‌ی کلی کمپین
- هماهنگی با تیم برای توسعه محتوا
- همسویی با تیم فروش برای استفاده از سرنخ‌های ایجاد شده در کمپینها
- همکاری با تیم دیجیتال مارکتینگ برای بهینه‌سازی کمپین‌های آنلاین
تحلیل عملکرد کمپینها
تنها شروع و برنامه ریزی یک کمپین نیست که نیاز به نظارت مستقیم مدیر بازاریابی دارد. حتی می‌توان گفت شروع‌تر از ایده اولی و شروع یک کمپین، ادامه و استفاده بهینه از آن کمپین است. مدیر مارکتینگ وظیفه نظارت و تنظیم مداوم کمپین‌های برگزار شده را دارد. همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم او باید با ابزارهای تحلیل و ارزیابی به خوبی آشنا باشد تا بتواند عملکرد کمپینها را بررسی کند. تعیین میزان نرخ تبدیل و درگیری مشتری گرفته تا بازگشت سرمایه (ROI) کمک می‌کند تا روندها شناسایی شوند و اثربخشی کمپین به صورت عددی مشخص شود.
فرصت های شغلی فروش و بازاریابی
شرکت در کارهای فروش
بخش فروش و بازاریابی یا مارکتینگ در بسیاری در شرکت‌ها ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگی با هم دارند. به همین دلیل مدیران بازاریابی در خیلی از مواقع در کارهای مربوط به فروش و یا هماهنگی تیم‌های فروش هم دستی دارند و سعی میکنند اهداف دو گروه را با هم منطبق کنند. حتی در برخی از موارد (در شرکت‌های کوچک‌تر) مدیر بازاریابی و مدیر فروش در واقع یک نفر هستند.
مشاوره دادن و حفظ ارتباط با مدیران شرکت
از مهم‌ترین وظایف یک مدیر بازاریابی این است که به عنوان رابطی میان تیم بازاریابی و مدیران سطح بالای سازمان یا شرکت عمل کند. او باید گزارش‌‌های دوره‌ای از عملکرد تیم خود تهیه کنید و بعد از ارائه‌ی این گزارشات، راه حل و استراتژی‌هایی را برای حفظ روند یا بهبود آن پیشنهاد دهد و به نوعی مشاوره تخصصی ارائه دهد.
مسیر شغلی مدیر بازاریابی
بر خلاف بسیاری از شغلهای دیگر، برای تبدیل شدن به یک مدیر بازاریابی واقعا راه مشخص و سخت گیرانه‌ای وجود ندارد. این یعنی این حوزه بسیار وسیع است و به همین دلیل هم افراد از پیشینه‌‌های مختلف می‌توانند در نهایت به این سمت برسند. اما در هر شرایطی اگر بخواهید مدیر بازاریابی شوید، باید از تجربه و تخصص کافی بهره‌مند شوید که از روش‌های مختلفی امکان پذیر است.
موقعیت های سطح ورودی
قبل از هر چیزی باید راه ورود به دنیای بزرگ مارکتینگ و بازاریابی را پیدا کرد. همانطور که اشاره شد راه‌های بسیار مختلفی برای یک کارجو در آغاز ورود به این بازار وجود دارد. برخی کار خود را از شاخه فروش شروع میکنند، مثلا بازاریابی میدانی انجام می‌دهند یا به صورت ویزیتور مشغول به کار می‌شوند. این کار می‌تواند دید خوبی از اهداف فروش برای فرد ایجاد کند. برخی هم البته بیشتر شاخه مارکتینگ را پی می‌گیرند که می‌تواند از کارهای ابتدایی‌تر مانند تولید محتوای متنی و تصویری شروع شود یا حتی طراحی گرافیک و طراحی سایت یا بهینه سازی سایت و موارد این چنینی را در بر بگیرد.
موقعیت‌های سطح میانی یا کارشناسی
بعد از چند سال کار کردن در سطوح ابتدایی و کسب تخصص و تجربه کافی، می‌توانید موقعیت شغلی خود را بهبود دهید و به مراحل بالاتر بروید. این جا هم موقعیت‌های مختلفی وجود دارد که به دو دسته عمده تقسیم می‌شود: فروش و دیجیتال مارکتینگ. در هر یک از این دو دسته شغلهای مختلف کارشناسی وجود دارد که با انتخاب آنها می‌توانید بیشتر روی حوزه بازاریابی تمرکز کنید و همه آنها هم شانس تبدیل کردن شما را به مدیر بازاریابی دارند. مهم این است که با انتخاب این شغل‌ها وقت و انرژی لازم را برای رسیدگی به همه جنبه‌های کار داشته باشید و بتوانید اصول بازاریابی و مارکتینگ را با فروش و مذاکره ترکیب کنید تا بتوانید کاندیدای مناسبی برای تبدیل شدن به مدیر بازاریابی شوید.
تحصیلات لازم برای مدیر بازاریابی
همانطور که گفتیم، وسیع بودن این بازار و روش‌هایی که می‌توان به این موقعیت شغلی رسید، سبب می‌شود نتوان مسیر مشخص و دقیقی را برای رسیدن به مدیریت بازاریابی ذکر کرد. خیلی از افرادی که در نهایت پارد این راه می‌شوند تحصیلات مرتبط به این رشته را ندارند زیرا به نوعی این فیلد بیش از هر چیز به میزان خلاقیت و یادگیری راه‌های مارکتینگ از طریق ترندهای روز برمی‌گردد. با این وجود داشتن تحصیلات مرتبط قطعا نکته مثبت و تاثیر گذاری در فرایند استخدام است و در کنار آن گذراندن دوره‌های تخصصی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. از مدارک تحصیلی و دوره‌های مفید برای تبدیل شدن به یک مدیر بازاریابی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- مدرک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس در رشته‌های مدیریت بازرگانی، بازاریابی و سایر رشته‌های مربوط به کسب و کار
- مدارک بالاتر در زمینه MBA و DBA برای فراگیری روش‌های مدیریتی
- گذراندن دوره‌های مربوط به بازاریابی و فروش
- گذراندن دوره‌های دیجیتال مارکتینگ
انواع مدیر مارکتینگ
در این مقاله به این نکته اشاره کردیم که دنیای بازاریابی و مارکتینگ بسیار وسیع است و موارد بزرگ و کوچک بسیاری را در بر می‌گیرد. این موارد متنوع شاید در یک شرکت کوچک و متوسط توسط یک مدیر قابلیت اجرا داشته باشند، اما در شرکت‌های بزرگ اصولا کار بین چند مدیر در بخش‌های مختلف تقسیم می‌شود تا بیشترین بهره وری وجود داشته باشد و البته کار تخصصی‌تر و حرفه‌ای‌تر انجام شود. چند نوع مدیر در حوزه بازاریابی و مارکتینگ وجود دارد:
مدیر برند
مدیران برند مسئول مدیریت تصویر برند و اطمینان از همسویی آن با چشم انداز و ارزش‌های شرکت هستند. آنها بر توسعه محصول، کمپین‌های بازاریابی و هویت برند نظارت دارند و در واقع وظیفه دارند که میزان اعتبار برند کسب و کار خود را از روش‌های مختلف بیشتر کنند.
مدیر بازاریابی محصول
مدیران بازاریابی محصول بر توسعه و اجرای استراتژی‌های بازاریابی برای محصولات یا خدمات خاص تمرکز میکنند. آنها برای درک ویژگی‌ها و مزایای محصول و ایجاد پیام‌های بازاریابی قانع کننده، با تیم‌های توسعه محصول همکاری نزدیک دارند.
مدیر دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ یکی از جنبه‌های مهم بازاریابی در هر کسب و کاری است که روز به روز هم اهمیت بسیاری پیدا می‌کند، به طوری که در اکثر شرکت‌ها مدیریت این بخش به صورت مستقل از بازاریابی کلی و بخش فروش انجام می‌گیرد. مدیر دیجیتال مارکتینگ باید با آخرین ترندهای اینترنتی و مارکتینگ هماهنگ شود و وظایف مختلفی را بر عهده دارد:
- توسعه و اجرای استراتژی‌های بازاریابی آنلاین
- بهینه سازی موتورهای جستجو
- بازاریابی رسانه‌های اجتماعی
- بازاریابی ایمیلی
- تبلیغات آنلاین
مدیر عملیات بازاریابی
مدیران عملیات بازاریابی مسئول مدیریت عملیات روزانه بخش بازاریابی هستند. آنها اطمینان حاصل میکنند که کمپین‌های بازاریابی به طور کارآمد و مؤثر اجرا می‌شوند، بودجه‌های بازاریابی را مدیریت میکنند و بر پلتفرم‌های فناوری بازاریابی نظارت میکنند.
مدیر تجزیه و تحلیل بازاریابی
مدیران تجزیه و تحلیل بازاریابی داده‌ها را برای درک رفتار و ترجیحات مشتری، پیگیری عملکرد کمپین بازاریابی و شناسایی فرصت‌های بهبود تجزیه و تحلیل میکنند. آنها از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی مانند داده کاوی و تجزیه و تحلیل برای داشتن چشم اندازی از مجموعه داده‌های بزرگ استفاده میکنند.
میزان حقوق مدیر بازاریابی در خارج از کشور
بستگی به نوع مدیریت، اندازه کسب و کار و البته سابقه فرد و کشوری که در موردش صحبت می‌کنیم، حقوق این شغل می‌تواند اعداد بسیار متفاوت و مختلفی را داشته باشد. با این وجود برای داشتن یک دید کلی می‌توانیم اعداد میانگین را با توجه به دسته بندی بالا ذکر کنیم:
| سمت | متوسط حقوق سالانه |
| مدیر برند | ۸۵۰۰۰ دلار |
| مدیر بازاریابی محصول | ۱۱۸۰۰۰ دلار |
| مدیر دیجیتال مارکتینگ | ۸۰۰۰۰ دلار |
| مدیر تجزیه و تحلیل بازاریابی | ۸۵۰۰۰ دلار |
| مدیر عملیات بازاریابی | ۸۷۰۰۰ دلار |
میزان حقوق مدیر بازاریابی در داخل کشور
در داخل کشور هم حقوق یک مدیر بازاریابی به عوامل مختلفی وابسته است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به میزان تحصیلات و سابقه فرد، کسب و کاری که در آن کار می‌کند و میزان وظایف فرد و البته شهری که در آن کار می‌کند اشاره کرد. در هر صورت این عدد می‌تواند از حدود ۱۳ الی ۱۵ میلیون تومان برای افراد با سابقه پایین‌تر شروع شود و اعداد مختلفی را در بر بگیرد که تا حدود ۶۰ میلیون نیز برای افراد در سازمان‌های بزرگ و با تخصص بالا و سابقه کار طولانی قابل افزایش است.
جهت اطلاع از آگهی های استخدام این صفحه را در سایت کاریابی جاب آفر مشاهده نمایید.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم راهنمای مفصل و کاملی را درباره عنوان شغلی مدیر بازاریابی و مارکتینگ ارائه دهیم. این عنوان نقش مهمی را در بسیاری از کسب و کارها بازی می‌کند و اهمیت آن روز به روز هم در حال افزایش است. اگر شما هم دوست دارید در این حوزه فعالیت کنید می‌توانید با به دست آوردن سابقه کاری مرتبط و تخصص کافی، تبدیل به یک مدیر موفق شوید.
سوالات متداول
مدیران بازاریابی چگونه میزان موفقیت کمپین را اندازه گیری میکنند؟
شاخص عملکرد کلیدی KPI برای سنجش موفقیت کمپین استفاده می‌شود که شامل معیارهای مختلفی مانند نرخ تبدیل، تعامل با مشتری و بازگشت سرمایه است.
چالش‌های موقعیت شغلی مدیر مارکتینگ چیست؟
فیلد بازاریابی و مارکتینگ همواره در حال تغییر و پیشرفت است و یک مدیر بازاریابی موفق باید بتواند همواره خود را آپدیت نگه دارد. از طرفی مدیریت استراتژی بازاریابی چند کانالی و کنترل بودجه از مهم‌ترین چالش‌های مدیر مارکتینگ است.
مهم‌ترین وظیفه مدیر بازاریابی چیست؟
مدیران بازاریابی مسئول توسعه، پیاده سازی و اجرای برنامه‌های بازاریابی استراتژیک برای کل سازمان به منظور جذب مشتریان بالقوه و حفظ مشتریان موجود هستند که این کار از روش‌های مختلفی صورت می‌پذیرد.
