افسانهای درباره خلاقیت وجود دارد که میگوید: «خلاقیت ذاتی است و نمیتوان آن را آموخت!» اما همانطور که گفتیم این جمله افسانهای بیش نیست. خلاقیت چیزی نیست که صرفا از طریق ژنها نسل به نسل منتقل شود.
نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که خلاقیت خودش را در جنبههای مختلف زندگی و به شکلهای مختلفی نشان میدهند. یعنی اگر در حال حاضر یک نقاش حرفهای یا موسیقیدان نیستید، به این معنی نیست که شما خلاقیت کافی ندارید. خلاقیت شما در بخش دیگری، به شکل دیگری خودش را نشان میدهد. عمدهترین شکل خلاقیت در زمان حل مسئله بروز میکند.
حتی اگر هنوز هم مطئمن نیستید که خلاقید یا نه، بدانید که این مهارت هم مانند هر مهارت دیگری برای بروز و یادگیری نیاز به زمان و تمرین کردن دارد.
در ادامه این مقاله جاب آفر با ما همراه باشید.
تفکر خلاق چیست؟
قبل از هر چیزی بهتر است ابتدا تعریفی از تفکر خلاق را ارائه کنیم. به توانایی دیدن و برداشت مسائل از نگاه و پارادیمی جدید، تفکر خلاقانه گفته میشود. هر کسی که در هر صنعتی فعالیت میکند، میتواند تفکر خلاقانه داشته باشد.
تفکر خلاقانه میتواند خودش را به شکلهای مختلفی نشان دهد:
- داشتن یک رویکرد جدید نسبت به مسائل
- پیدا کردن راه حلی برای حل کردن تعارض بین کارمندان
- نتیجهگیری متفاوت از دادههای یکسان
- امتحان روشهای جدید برای به دست آوردن سود بیشتر
- خلق یک ویژگی جدید برای محصول قدیمی یا ایجاد یک محصول جدید
آیا خلاقیت ذاتی است؟
بسیار خب برگردیم به سوال اصلی خودمان. خلاقیت ذاتی است یا اکتسابی؟
تینا سیلیگ (Tina Seelig)، مدیر دانشکده برنامه سرمایهگذاری فناوری استانفورد، باور دارد که خلاقیت یک منبع تجدیدپذیر است که ما میتوانیم در هر زمانی از آن بهره ببریم و البته این فرایند قابل آموزش است.
چهارمین انقلاب صنعتی که توسط فناوری دیجیتال برانگیخته شد، خلاقیت در محیط کار را به عنوان اصلیترین عامل موفقیت قرار میدهد. در پس حل مسئله پیچیده و تفکر انتقادی، خلاقیت سومین مهارت مهم شناخته میشود.
تعریف دقیق خلاقیت چیست؟
خلاقیت به راحتی قابل تعریف است، به فرایند تولید ایدههای جدید خلاقیت گفته میشود. این امر به ویژه در صنعت اهمیت ویژهای دارد زیرا جهان به سرعت در حال تغییر است و برای اینکه در رقابت بمانید به ایدههای نوآورانه نیاز دارید. ایدههای تازه در واقع بسیار چالشبرانگیز هستند، زیرا اکثر مردم درک مسائل فراتر از راه حلهای واضح و ابتدایی را دشوار میدانند. خلاقیت واقعی مستلزم توانایی ایجاد زمینه جدیدی است که به تلاش قابل توجهی نیاز دارد.
همه ما به طور طبیعی خلاق هستیم و مانند هر مهارت دیگری، برخی از افراد استعداد طبیعی بیشتری نسبت به دیگران دارند. با این حال، هرکسی میتواند خلاقیت خود را افزایش دهد، همانطور که هرکسی با آموزش مناسب و تمرین متمرکز میتواند توانایی موسیقایی یا ورزشی خود را افزایش دهد. همه ما میتوانیم ابزارها و تکنیکهایی را بیاموزیم که خلاقیت را افزایش میدهند و محیطهایی ایجاد میکنند که نوآوری را تقویت میکنند.
آیا خلاقیت آموختنی است؟
مغز ما برای حل خلاقانه مسئله ساخته شده است و به راحتی میتواند تقویت شود. مغز انسان طی میلیونها سال از مجموعه کوچکی از سلولهای عصبی با عملکرد محدود، به یک اندام بسیار پیچیده تبدیل شد که برای نوآوری بهینه شده است. مغزِ بسیار تکامل یافته ما همیشه محیطِ در حالِ تغییر ما را ارزیابی میکند و واکنشهای ما را برای تناسب با هر موقعیتی ترکیب و مطابقت میدهد. هر جملهای که میسازیم منحصر بهفرد، تعاملاتمان متمایز و تصمیماتمان آزادانه هستند. اینکه ما توانایی ارائه مجموعه بیپایانی از پاسخهای بدیع به دنیای اطراف خود را داریم. فراموش نکنید که ما به طور طبیعی مبتکر هستیم. این مهارتها را میتوان با ابزارها و تکنیکهای خاص افزایش داد.
چه متغیرهایی مانع خلاقیت میشوند؟
بدون انگیزه برای ارائه ایدههای پیشرفت و اطمینان از وجود راه حل خلاقانه، بعید است که راه حلی پیدا شود. علاوه بر این، همه ما در جوامعی با فرهنگهایی زندگی و کار میکنیم که تأثیر قدرتمندی بر احساس، فکر و عمل ما دارند. اگر فرهنگ شرکت از آزمایش و تولید ایدههای جدید حمایت نکند، بعید است که خلاقیت شکوفا شود.
نتیجهگیری
افراد مختلف میتوانند به موضوعات مختلف از زوایای مختلفی نگاه کنند. با این تفاوت اکثر افراد از یک زاویه به همه مسائل نگاه میکنند. به همین دلیل هم زمانی که صحبت خلاقیت به میان میآید ممکن است نتوانند آنطور که باید نوآوری به خرج دهند.
تفاوت افراد زمانی دیده میشود که بتوانند به یک موضوع مشخص از زاویهای متفاوت از دیگران نگاه کنند. اینجاست که میتوان گفت فرد موردنظر خلاق است یا نه.
کلید ایجاد خلاقیت همین نکته است. اینکه افراد شهامت این را داشته باشند که چارچوبهای اصلی خودشان را زیر سوال ببرند و از دید جدیدی به جهان نگاه کنند.
همانطور که گفتیم نکته قابل توجه اینجاست خلاقیت هم مانند هر مهارت دیگری به تمرین و زمان نیاز دارد. شما نمیتوانید از خودتان انتظار داشته باشید که یک روز صبح از خواب بیدار شوید و خلاقترین فرد روی زمین باشید. به خودتان زمان بدهید، تمرین کنید و مطمئن باشید به نتیجه خواهید رسید.
منبع: businessnewsdaily.com