شغل روانشناسی یکی از مشاغلی است که با افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت سلامت روان و لزوم مراجعه به روانشناس، مسیر رو به رشدی پیدا کرده است. در حال حاضر، تقاضا برای جذب و استخدام روانشناس بالاست و این افراد با توجه به مدرک تحصیلی و مهارت‌هایشان می‌توانند به عنوان روانشناس در مراکز مختلف مشغول به کار شوند. مراکز مشاوره و کلینیک‌های روانشناسی، سازمان‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها و مراکز خدمات اجتماعی و بهزیستی آگهی استخدام زیادی برای روانشناس دارند.
در این مقاله از کاریابی آنلاین جاب آفر قصد داریم در مورد شغل روانشناسی صحبت کنیم و توضیحات کاملی راجع به روانشناسی، وظایف، شرایط کاری و بازار کار این شغل به شما ارائه دهیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
تاریخچه روانشناسی
روانشناسی از فلسفه و زیست شناسی سرچشمه می‌گیرد و مباحث مربوط به این دو رشته به متفکران یونان، از جمله ارسطو و سقراط باز می‌گردد. اما ظهور روانشناسی به عنوان یک زمینه مطالعاتی جداگانه و مستقل به دوره‌ای باز می‌گردد که ویلهلم وونت اولین آزمایشگاه روانشناسی تجربی را در سال ۱۸۷۹ در لایپزیگ، آلمان تأسیس کرد. وونت به توصیف ساختارهای تشکیل دهنده ذهن می‌پرداخت. این روش به شدت به تجزیه و تحلیل احساسات از طریق یک فرایند کاملا ذهنی متکی بود.
از آن زمان تا به حال، مکتب‌های مختلفی در روانشناسی سعی در توضیح ذهن و رفتار انسان داشته‌اند. در برخی موارد، برخی از این مکتب‌ها توانستند برای مدتی بر حوزه روانشناسی تسلط پیدا کنند و به درک بهتر ما از انسان کمک کنند.
روانشناس کیست و چه می‌کند؟
روانشناس شخصي است که پس از گذراندن دوره‌هاي تخصصي خود در رشته روانشناسي به بررسي دقيق عملكرد رفتار با مغز و ارتباط بين رفتار و محيط انسان مي‌پردازد. همچنين رفتار شغلی، تحصيلی، شخصی و اجتماعي افراد را مورد بررسي قرار ميیدهند، و روي احساسات و افكار و انگيزه شان كار مي‌كنند تا بتواند آنها را كنترل كنند و در زندگي با سختي‌ها و مشكلات مقابله كنند.
روانشناس دارای تخصص‌های گوناگون و مهارت‌های متفاوتی از جمله بالینی، سلامت، استثنایی، تربیتی، خانواده، روانسنجی، می‌باشد. مزایای استفاده از یک مشاور با تخصص دکترا به شما این امکان را می‌دهد تا براحتی و بصورت کاملا علمی با شما برخورد شود و مشکل شما بسادگی حل شود.
شرح وظایف و مسئولیت‌های شغل روانشناسی
روانشناسان چالش‌های روانی و علائم آن در زندگی افراد را مدیریت، ، صحبت و دلیل و ریشه رفتارشان را اصلاح و به آنها کمک می‌کنند منبع افکار، احساسات و رفتارهای نامنظم را شناسایی کنند. آنها به مراجعه کنندگان کمک می‌کنند تا تعارضات و آسیب‌ها را پردازش کنند و محیطی امن و قابل اعتماد را ایجاد کنند که در آن مشتریان بتوانند در مورد چالش‌های خود صادق باشند. بر این اساس می‌توان گفت وظایف روانشناسان به شرح زیر است:
- یکسری مطالعات علمی را برای مطالعه رفتار و عملکرد مغز (روانشناس اعصاب) انجام می‌دهد.
- اطلاعات را از طریق مشاهدات، مصاحبه‌ها، نظرسنجی‌ها، آزمون‌ها و سایر روش‌ها جمع‌آوری می‌کند.
- الگوهایی را پیدا می‌کند که در درک و پیش‌بینی رفتار به او کمک می‌کند.
- از دانش خود برای افزایش درک افراد و گروه‌ها استفاده می‌کند.
- با ایجاد برنامه‌هایی، به بهبود مسائل روانشناختی در مدارس و محیط‌های کاری کمک می‌کند.
- به افراد، زوج‌ها و خانواده‌ها کمک می‌کند تا تغییرات دلخواه را در رفتارهایشان ایجاد کنند.
- اختلالات روانی، رفتاری یا هیجانی افراد را تشخیص می‌دهد.
- برنامه‌های درمانی را تدوین و اجرا می‌کند.
- برای کمک به درمان بیماران با پزشکان یا مددکاران اجتماعی همکاری می‌کند.
بیشتر بخوانید: چگونه از سلامت روان در محیط کار حمایت کنیم؟
مزایا و معایب شغل روانشناسی
| مزایای شغل روانشناسی | معایب شغل روانشناسی |
| 1. کمک به افراد 2. ساعات کاری انعطاف‌پذیر 3. درآمد و حقوق بالا 4. امکان کار کردن برای خودتان 5. فرصت کار کردن و ملاقات با افراد جدید در هر روز 6. وجود فرصت‌های شغلی مختلف در بازار کار | 1. کنار آمدن با مشتریان و متقاضیان می‌تواند استرس زیادی به همراه داشته باشد. 2. احتمال برخورد با رفتارهای خشونت آمیز متقاضیان 3. تحت تاثیر قرار گرفتن احساسات و سلامت روان خودتان 4. کار کردن با کودکان، این کار انرژی زیادی از شما می‌گیرد |
ویژگی‌های یک روانشناس خوب
یک روانشناس حاذق برای اینکه بتواند به طور موثرتری به دیگران کمک کند باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد از جمله:
روانشناس باید شوق یادگیری داشته باشد
تعهد به یادگیری مادام العمر مشخصه یک روانشناس تواناست. از آنجایی که ایده‌ها و رویکردهای درمانی جدید به طور مداوم ظهور می‌کنند، روانشناسان باید با شرکت در سمینارها، بررسی یافته‌های تحقیقات مبتنی بر شواهد و مشورت با همکاران، حرفه خود را حفظ کنند.
مهارت‌های همدلی
فعالیت در شغل روانشناسی نیاز به احساس همدلی و نگرانی واقعی دارد. روانشناسان متوجه تفاوت‌های ظریف در لحن صدا و زبان بدن می‌شوند. مهارت‌هایی مانند گوش دادن فعال و تأمل، مراجعه کننده را تشویق می‌کند تا افکار، احساسات و باورهای سرکوب شده را به اشتراک بگذارد.
توانایی حل مسئله
روانشناسان باید بتوانند مشکلات افراد را به درستی شناسایی و حل کنند. این مهارت شامل توانایی تفکر انتقادی، تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه راه‌حل‌های واقع‌بینانه است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تفکر انتقادی
قابلیت اعتماد
مراجعه کننده‌ها به خوبی متوجه می‌شوند که آیا یک روانشناس قابل اعتماد است یا خیر. روانشناسان با تأکید بر رازداری نشان می‌دهند که می توان به آنها اعتماد کرد.
روانشناس باید صبور باشد
روانشناسان واقع گرا هستند و تشخیص می‌دهند که نمی‌توان رفتارهای طولانی مدت و ناسازگارانه را به سرعت فراموش کرد. آنها به جای اینکه بگویند چه چیزی را باید تغییر دهد و چگونه آن را تغییر دهد، با صبر و حوصله مشتری را در فرآیند کشف خود راهنمایی می‌کنند.
مهارت‌های ارتباطی
فردی که در شغل روانشناسی فعالیت دارد باید بتوانند به خوبی با افراد ارتباط برقرار کنند و مشکلات آنها را بشنوند. این مهارت شامل توانایی گوش دادن فعال، پرسیدن سوالات باز و ارائه بازخورد مفید است.
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره، با اعلام اینکه ۲۰ هزار روانشناس با پروانه تخصصی و مجوز در کشور فعالیت دارند، گفت: ۷۰ درصد از مردم به دلیل کافی نبودن پوشش بیمه‌ای در حوزه سلامت روان نمی‌توانند به روانشناسان مراجعه کنند.
تفاوت روانشناس و روانپزشک
بیشتر افراد جامعه، شغل روانشناسی و روانپزشکی را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند و نمی‌توانند دکتر روانپزشک را از دکتر روانشناس تشخیص دهند. اما تفاوت بین این دو گروه از متخصصین بسیار زیاد است. به طور کلی تفاوت‌های روانپزشک و روانشناس را می‌توان در این سه مورد مشخص نشان داد:
- روانپزشکی از گرایش‌های رشته پزشکی است اما روانشناسی یکی از رشته‌های علوم انسانی است.
- روانپزشک صلاحیت تجویز دارو را دارد اما روانشناس نمی‌تواند دارو تجویز کند.
- روانپزشک بیشتر با درمان دارویی سروکار دارد اما روانشناس از روش‌های روان درمانی و رفتار درمانی استفاده می‌کند.
بررسی بازار کار و آینده شغلی روانشناسی
بازار کار روانشناسی در ایران و جهان رو به رشد است. این رشد به دلایل مختلفی، از جمله افزایش آگاهی مردم از اهمیت بهداشت روان، افزایش اختلالات روانی در جامعه و گسترش کاربرد روانشناسی در زمینه‌های مختلف، اتفاق افتاده است.
روانشناسان بسته به نوع گرایش، سطح تحصیلات و تجربه کاری خود می‌توانند در مراکز و سازمان‌های مختلفی استخدام شوند. از جمله این فرصت‌های شغلی می‌توان به آگهی استخدام روانشناس در مراکز خیریه، سازمان بهزیستی، شهرداری‌ها، نیروی انتظامی، سازمان زندان‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز توانبخشی، کانون اصلاح و تربیت، مراکز مشاوره، کلینیک‌های درمان اعتیاد، مدارس و مهدکودک‌ها اشاره کرد.
بررسی درآمد و حقوق روانشناس
همانطور که گفته شد، برای یک فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی، فرصت‌های شغلی مختلفی با شرایط کاری متفاوت وجود دارد. در نتیجه، نمی‌توان برای میزان درآمد رشته روانشناسی، عدد ثابتی در نظر گرفت؛ چرا که باتوجه به نوع شغل، سطح تحصیلات و تجربه کاری، میزان درآمد روانشناس نیز متفاوت خواهد بود. اما به طور کلی می‌توان گفت فردی که سابقه کاری قابل توجهی را کسب نموده و به صورت شخصی در مطب خود اشتغال دارد امکان کسب درآمد بالاتری را از طریق تعداد مراجعه کنندگان خواهد داشت.
به طور میانگین با توجه عوامل تاثیر گذار از جمله حداقل سابقه کاری، میزان درآمد حاصله را حدودا 7 میلیون تومان تا بیشتر از ۴۰ میلیون تومان می‌توان تخمین زد. طبیعی است که در صورت وجود مهارت و تجربه کافی امکان کسب درآمدهای بسیار بالاتر فراهم است.
بیشتر بخوانید: پر درآمدترین شغل های جهان در سال 2023
نظر یک فارغ التحصیل روانشناسی
من ارشد عمومی هستم و درحال حاضر مشاور آموزش و پرورش. با توجه به اینکه شغل اصلی روانشناس‌ها مشاوره است توصیه من اینه که توی یک زمینه خاص مثل تحصیلی.کودک .خانواده.یا…کارگاه‌های مفید را بگذرونید و با دفاتر مشاوره یا بعضی ngoها یا سازمان‌ها همکاری کنید .ضمنا از برگزاری دوره‌های سخنرانی هم غافل نشید .پس از مطالعه در زمینه مورد نظر مثل کودک می تونید جلسات سخنرانی برای مادران توی مهدکودک‌ها برگزار کنید با هزینه کم شروع کنید .این در شناساندن شما به دیگران و ادامه راه کمک میکنه.
بیشتر بخوانید: بهداشت روان در محیط کار چیست؟
سخن آخر
با وجود اینکه روانشناسی علم نسبتا جوانی است، اما در عین حال از عمق و همچنین وسعت فوق العاده ای برخوردار است. ارزیابی، تشخیص و درمان بیماری روانی کار اصلی حوزه روانشناسی است، اما این حوزه چیزی بسیار بیشتر از سلامت روان را در بر می‌گیرد. توجه به این علم و ارتقا دسترسی به خدمات بهداشت روان، تاثیر مستقیمی در بهبود کیفیت زندگی اقشار مختلف جامعه دارد.
سوالات متداول
روانشناسی چیست؟
روانشناسی علمی است که به مطالعه رفتارها و فرآیندهای ذهنی انسان می‌پردازد.
عواملی که بر شکل‌گیری شخصیت انسان تأثیر می‌گذارند چیست؟
عوامل ژنتیکی، محیطی، فرهنگی، تربیتی و تجربیات زندگی افراد اثرگذار در شکل‌گیری شخصیت آنها هستند.
چگونه می‌توان افزایش اعتماد به نفس را تقویت کرد؟
تحقیق در خود، داشتن اهداف و توانمندی‌های شخصی، ارتباطات سالم با دیگران، و دستیابی به موفقیت‌های کوچک می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس کمک کند.
