کارگر در دوران قدیم، فردی بود که در ازای کار خود، تنها دستمزد دریافت می‌کرد. اگر بیمار می‌شد، باید هزینه درمان خود را از جیب می‌پرداخت. اگر در حین کار دچار حادثه می‌شد، از کار بیکار می‌شد و هیچ منبع درآمدی نداشت. اگر بازنشسته می‌شد، باید با فقر و فلاکت زندگی می‌کرد. اما در دوران امروز، شرایط برای کارگران بسیار متفاوت است. کارگران امروزی، تحت پوشش قوانین تامین اجتماعی هستند. این قوانین، مزایا و خدماتی را برای کارگران در نظر گرفته‌اند که زندگی آنها را تضمین می‌کند.
در این مقاله در کاریابی آنلاین جاب آفر، قصد داریم به مهم ترین قوانین تامین اجتماعی برای کارمندان و کارگران بپردازیم. با مطالعه این مقاله، شما با حقوق و مزایای خود در زمینه تامین اجتماعی آشنا خواهید شد.
اهمیت قوانین تامین اجتماعی برای کارمندان و کارگران
قوانین تامین اجتماعی مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی هستند که به منظور حمایت از کارمندان و کارگران در برابر حوادث و بیماری‌ها، بیکاری، بازنشستگی و ازکارافتادگی، و سایر مشکلات احتمالی، وضع شده‌اند. این قوانین برای کارمندان و کارگران اهمیت زیادی دارند و می‌توانند نقش مهمی در تامین امنیت مالی و رفاه آنها ایفا کنند.
اهمیت قوانین تامین اجتماعی برای کارمندان و کارگران را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تامین امنیت مالی در برابر حوادث و بیماری‌ها: قوانین تامین اجتماعی در صورت بروز حوادث و بیماری‌های ناشی از کار، هزینه‌های درمان و بازتوانی کارمندان و کارگران را تامین می‌کنند. این امر می‌تواند از مشکلات مالی و اقتصادی کارمندان و کارگران در این شرایط جلوگیری کند.
- تامین امنیت مالی در برابر بیکاری: قوانین تامین اجتماعی در صورت بیکاری کارمندان، به آنها کمک هزینه بیکاری پرداخت می‌کنند. این امر می‌تواند از مشکلات مالی و اقتصادی کارمندان در دوران بیکاری جلوگیری کند.
- تامین امنیت مالی در برابر بازنشستگی: قوانین تامین اجتماعی در دوران بازنشستگی، مستمری بازنشستگی به کارمندان و کارگران پرداخت می‌کنند. این امر می‌تواند از مشکلات مالی و اقتصادی کارمندان در دوران بازنشستگی جلوگیری کند.
- تامین امنیت مالی در برابر ازکارافتادگی: قوانین تامین اجتماعی در صورت ازکارافتادگی کلی کارمندان، مستمری ازکارافتادگی به آنها پرداخت می‌کنند. این امر می‌تواند از مشکلات مالی و اقتصادی کارمندان در دوران ازکارافتادگی جلوگیری کند.
علاوه بر موارد ذکر شده، قوانین تامین اجتماعی می‌توانند در موارد دیگری نیز به کارمندان و کارگران کمک کنند. به عنوان مثال، این قوانین می‌توانند در تامین هزینه‌های کفن و دفن، پرداخت کمک هزینه ازدواج، و پرداخت کمک هزینه عائله‌مندی به کارمندان و کارگران کمک کنند.
بیشتر بخوانید: عیدی و پاداش کارکنان در سال 1402
اهداف قوانین تامین اجتماعی
اهداف قانون تامین اجتماعی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تامین امنیت مالی و رفاه کارمندان و کارگران: قانون تامین اجتماعی به منظور حمایت از کارمندان و کارگران در برابر حوادث و بیماری‌ها، بیکاری، بازنشستگی و ازکارافتادگی، و سایر مشکلات احتمالی، وضع شده است. این امر می‌تواند از مشکلات مالی و اقتصادی کارمندان و کارگران در این شرایط جلوگیری کند و به تامین امنیت مالی و رفاه آنها کمک کند.
- تأمین عدالت اجتماعی: قانون تامین اجتماعی به منظور ایجاد عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی، وضع شده است. این امر از طریق توزیع عادلانه منابع و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه، صورت می‌گیرد.
- افزایش بهره‌وری نیروی کار: قانون تامین اجتماعی به منظور افزایش بهره‌وری نیروی کار، وضع شده است. این امر از طریق ایجاد امنیت شغلی و رفاه برای کارمندان و کارگران، صورت می‌گیرد.
- تقویت بنیان خانواده: قانون تامین اجتماعی به منظور تقویت بنیان خانواده، وضع شده است. این امر از طریق حمایت از خانواده‌های کارمندان و کارگران، صورت می‌گیرد.
قانون تامین اجتماعی در ایران در سال ۱۳۵۴ به تصویب رسید و از آن زمان تاکنون مورد اصلاح قرار گرفته است. این قانون یکی از مهمترین قوانین در حوزه رفاه اجتماعی در ایران است و نقش مهمی در تامین امنیت مالی و رفاه کارمندان و کارگران ایفا می‌کند.
برای تحقق اهداف قانون تامین اجتماعی، لازم است که این قانون به طور کامل و صحیح اجرا شود. همچنین، لازم است که منابع مالی این قانون به طور پایدار تامین شود.
بیشتر بخوانید: نمونه قرارداد استخدامی
انواع بیمه‌های تامین اجتماعی
بیمه‌های تامین اجتماعی به دو دسته اجباری و اختیاری تقسیم می‌شوند.
بیمه‌های اجباری
بیمه‌های اجباری به بیمه‌هایی گفته می‌شود که به موجب قانون، کارفرمایان موظفند کارکنان خود را تحت پوشش قرار دهند. این بیمه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- بیمه کارگران ساختمانی: این بیمه برای کارگران ساختمانی که به صورت فصلی یا دائمی در کارگاه‌های ساختمانی مشغول به کار هستند، اجباری است.
- بیمه کارگران کارگاه‌های دارای پنج نفر کارگر و بیشتر: این بیمه برای کارگران کارگاه‌هایی که دارای پنج نفر کارگر و بیشتر هستند، اجباری است.
- بیمه کارگران سایر کارگاه‌ها: این بیمه برای کارگران کارگاه‌هایی که دارای کمتر از پنج نفر کارگر هستند، اجباری است.
بیمه‌های اختیاری
بیمه‌های اختیاری به بیمه‌هایی گفته می‌شود که افراد به صورت اختیاری می‌توانند خود و یا افراد تحت تکفل خود را تحت پوشش قرار دهند. این بیمه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- بیمه اختیاری: این بیمه برای افراد شاغل و یا بیکار که تحت پوشش بیمه اجباری قرار ندارند، قابل استفاده است.
- بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد: این بیمه برای افراد شاغل به مشاغل آزاد که تحت پوشش بیمه اجباری قرار ندارند، قابل استفاده است.
برای همین مهم است که در آگهی استخدام بررسی کنید و ببینید که آیا بیمه تامین اجتماعی که شامل حال شما می‌شود اجباری است یا اختیاری.
تفاوت بیمه‌های اجباری و اختیاری
مهمترین تفاوت بیمه‌های اجباری و اختیاری در این است که بیمه‌های اجباری به موجب قانون برای کارفرمایان اجباری است، اما بیمه‌های اختیاری به صورت اختیاری برای افراد قابل استفاده است.
با توجه به مزایای زیادی که بیمه‌های تامین اجتماعی دارند، توصیه می‌شود که افراد شاغل و یا بیکار که تحت پوشش بیمه اجباری قرار ندارند، نسبت به بیمه اختیاری خود و یا افراد تحت تکفل خود اقدام کنند.
میزان حق بیمه تامین اجتماعی
میزان حق بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:
- سهم کارفرما: ۲۳ درصد از حقوق و دستمزد
- سهم کارگر: ۷ درصد از حقوق و دستمزد
بنابراین، کل مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی معادل ۳۰ درصد از حقوق و دستمزد می‌باشد.
به عنوان مثال، اگر حقوق و دستمزد یک کارگر در ماه ۵ میلیون تومان باشد، مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی به شرح زیر خواهد بود:
- سهم کارفرما: ۲۳/۱۰۰ × ۵۰۰۰۰۰ = ۱۰۵۰۰۰ تومان
- سهم کارگر: ۷/۱۰۰ × ۵۰۰۰۰۰ = ۳۵۰۰۰ تومان
در نتیجه، کل مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی این کارگر در ماه برابر با ۱۴۰۰۰۰ تومان خواهد بود.
لازم به ذکر است که حق بیمه تامین اجتماعی بر اساس حقوق و دستمزد مبنای کسر حق بیمه محاسبه می‌شود. حقوق و دستمزد مبنای کسر حق بیمه، شامل حقوق، مزایای مستمر و غیرمستمر، و حق مسکن می‌باشد.
در صورتی که کارگری دارای سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی باشد، می‌تواند از مزایای بیمه تامین اجتماعی مانند بازنشستگی، ازکارافتادگی، و حوادث ناشی از کار استفاده کند.
نحوه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی یکی از مهمترین بیمه‌های اجتماعی است که مزایای زیادی برای بیمه‌شدگان دارد. پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی به صورت منظم و به موقع، ضروری است تا بیمه‌شدگان بتوانند از مزایای این بیمه استفاده کنند. در حال حاضر، روش‌های مختلفی برای پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- پرداخت حضوری در شعب سازمان تامین اجتماعی
- پرداخت از طریق دستگاه‌های خودپرداز
- پرداخت از طریق اینترنت
- پرداخت از طریق اپلیکیشن‌های موبایل
پرداخت حضوری در شعب سازمان تامین اجتماعی
در این روش، بیمه‌شده باید به شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و مدارک لازم را ارائه دهد. پس از بررسی مدارک، رسید پرداخت حق بیمه صادر می‌شود.
پرداخت از طریق دستگاه‌های خودپرداز
در این روش، بیمه‌شده باید به دستگاه خودپرداز بانک‌های طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و مراحل پرداخت را انجام دهد.
پرداخت از طریق اینترنت
در این روش، بیمه‌شده باید به سامانه تامین اجتماعی مراجعه کرده و مراحل پرداخت را انجام دهد.
پرداخت از طریق اپلیکیشن‌های موبایل
در این روش، بیمه‌شده باید اپلیکیشن تامین اجتماعی را روی گوشی خود نصب کرده و مراحل پرداخت را انجام دهد.
مراحل پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی از طریق اینترنت
برای پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی از طریق اینترنت، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- به سامانه تامین اجتماعی به نشانی samt.tamin.ir مراجعه کنید.
- با نام کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه شوید.
- از منوی سمت راست، گزینه «پرداخت حق بیمه» را انتخاب کنید.
- در صفحه باز شده، نوع بیمه‌شده را انتخاب کنید.
- اطلاعات لازم مانند شماره بیمه، ماه و سال پرداخت، و مبلغ حق بیمه را وارد کنید.
- پس از بررسی اطلاعات، بر روی دکمه «پرداخت» کلیک کنید.
- پس از پرداخت، رسید پرداخت صادر می‌شود.
مراحل پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی از طریق اپلیکیشن تامین اجتماعی
برای پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی از طریق اپلیکیشن تامین اجتماعی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- اپلیکیشن تامین اجتماعی را از اپ‌استور یا گوگل‌پلی دانلود و نصب کنید.
- با نام کاربری و رمز عبور خود وارد اپلیکیشن شوید.
- از منوی پایین صفحه، گزینه «پرداخت حق بیمه» را انتخاب کنید.
- در صفحه باز شده، نوع بیمه‌شده را انتخاب کنید.
- اطلاعات لازم مانند شماره بیمه، ماه و سال پرداخت، و مبلغ حق بیمه را وارد کنید.
- پس از بررسی اطلاعات، بر روی دکمه «پرداخت» کلیک کنید.
- پس از پرداخت، رسید پرداخت صادر می‌شود.
در صورتی که بیمه‌شده به هر دلیلی نتواند حق بیمه خود را به موقع پرداخت کند، باید نسبت به پرداخت جریمه آن اقدام کند. میزان جریمه حق بیمه تامین اجتماعی، بر اساس قانون تامین اجتماعی تعیین می‌شود.
مزایا و خدمات تامین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی یک سازمان دولتی است که با هدف تامین امنیت اجتماعی و حمایت از اقشار مختلف جامعه، از جمله کارگران، کارمندان و حتی کارفرمایان، فعالیت می‌کند. این سازمان با ارائه خدماتی متنوع، به بهبود وضعیت زندگی و رفاه حال افراد جامعه کمک می‌کند.
خدمات درمانی
یکی از مهمترین خدمات تامین اجتماعی، خدمات درمانی است. این خدمات شامل ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به بیمه‌شدگان و افراد تحت تکفل آنها می‌شود. بیمه‌شدگان تامین اجتماعی می‌توانند از خدمات درمانی مراکز درمانی طرف قرارداد تامین اجتماعی با تعرفه‌های پایین‌تر و در برخی موارد به صورت رایگان استفاده کنند.
خدمات بازنشستگی
خدمات بازنشستگی تامین اجتماعی شامل پرداخت مستمری به بیمه‌شدگانی است که پس از رسیدن به سن بازنشستگی، دیگر قادر به کار نیستند. میزان مستمری بازنشستگی بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه، میزان دستمزد و سن بازنشستگی بیمه‌شده تعیین می‌شود.
خدمات بیکاری
خدمات بیکاری تامین اجتماعی شامل پرداخت بیمه بیکاری به بیمه‌شدگانی است که به دلیل بیکاری، قادر به تامین معیشت خود و خانواده خود نیستند. مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری، حداکثر 6 ماه است و میزان آن بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه و میزان دستمزد بیمه‌شده تعیین می‌شود.
خدمات حوادث و غرامات
خدمات حوادث و غرامات تامین اجتماعی شامل پرداخت غرامت به بیمه‌شدگانی است که در حین کار دچار حادثه شده و دچار آسیب جسمی یا روانی شده‌اند. میزان غرامت بر اساس میزان آسیب وارد شده به بیمه‌شده تعیین می‌شود.
خدمات تکمیلی تامین اجتماعی
علاوه بر خدمات اصلی تامین اجتماعی، این سازمان خدمات تکمیلی دیگری نیز ارائه می‌دهد. این خدمات شامل موارد زیر است:
- بیمه تکمیلی درمان
- بیمه عمر
- بیمه بازنشستگی تکمیلی
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرمایان
شرایط برخورداری از مزایای تامین اجتماعی به نوع مزایا بستگی دارد. به طور کلی، بیمه‌شدگانی که دارای سابقه پرداخت حق بیمه باشند، می‌توانند از مزایای تامین اجتماعی استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش‌ها برای درخواست افزایش حقوق بدون جنگ و خونریزی!
سخن‌نهایی
قانون تامین اجتماعی، یک چتر حمایتی برای کارمندان و کارگران است که در مواقع سختی و مشکلات، آنها را از لحاظ مالی و درمانی پشتیبانی می‌کند. آگاهی از قوانین تامین اجتماعی و استفاده از مزایای آن، می‌تواند امنیت و آرامش خاطر کارمندان و کارگران را در طول زندگی کاری و پس از آن، تضمین کند.
در پایان این مقاله، به کارمندان و کارگران عزیز توصیه می‌کنیم که حتماً از حقوق خود در زمینه تامین اجتماعی آگاه باشید و در صورت بروز هرگونه مشکل، از طریق مراجع قانونی، از حقوق خود دفاع کنید.
سوالات متداول
۱: بیمه تامین اجتماعی چیست؟
بیمه تامین اجتماعی، یک نظام بیمه‌ای اجتماعی است که با هدف حمایت از کارگران و کارمندان در برابر حوادث، بیماری‌ها، بیکاری و فقر، ایجاد شده است. این بیمه، با دریافت حق بیمه از کارفرمایان و کارگران، خدمات درمانی، بازنشستگی، بیکاری و حوادث و غرامات را به بیمه‌شدگان ارائه می‌دهد.
۲: چه کسانی مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند؟
طبق قانون تامین اجتماعی، کلیه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار، اعم از بیمه‌شده اصلی و تبعی، مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند. همچنین، کلیه کارمندان دولتی و غیردولتی، مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند.
۳: میزان حق بیمه تامین اجتماعی چقدر است؟
میزان حق بیمه تامین اجتماعی، برای هر یک از انواع بیمه‌ها، متفاوت است. به طور کلی، میزان حق بیمه تامین اجتماعی، 30 درصد از حقوق و دستمزد بیمه‌شده است که 23 درصد آن توسط کارفرما و 7 درصد آن توسط بیمه‌شده پرداخت می‌شود.
۴: چگونه می‌توان از خدمات تامین اجتماعی استفاده کرد؟
برای استفاده از خدمات تامین اجتماعی، باید ابتدا به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و نسبت به ثبت‌نام و دریافت دفترچه بیمه اقدام کنید. سپس، با ارائه دفترچه بیمه، می‌توانید از خدمات درمانی تامین اجتماعی استفاده کنید. برای دریافت سایر مزایای تامین اجتماعی، نیز باید به شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و مدارک و مستندات لازم را ارائه دهید.
